Dat er laakbare praktijken zijn in de Belgische gezondheidszorg is een publiek geheim, maar de verliezen door het misbruik van geld van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (Riziv) zijn veel groter dan gedacht. "In België is schriftvervalsing de vaakst weerkerende frauduleuze praktijk", zegt Vincke, die ook directielid is van het Riziv en er tien jaar ervaring heeft bij de geneeskundige controledienst. Zorgverleners creëren bijvoorbeeld valse getuigschriften voor patiënten die ze nooit hebben gezien, of factureren aan de ziekteverzekering zorgen die niet zijn geleverd. Ook creëert de patiënt nepfacturen die refereren naar onbestaande zorgverleners. Soms eisen artsen een onderhandse betaling als voorwaarde om de behandeling uit te voeren.
Maar daarnaast is er ook een grijze zone waarbij het moeilijk is om te bewijzen dat er een intentie is tot fraude. Het gaat dan vaak om overconsumptie van onderzoeken, behandelingen en ingrepen die niet als efficiënt worden beschouwd, of om het voorschrijven van geneesmiddelen zonder dat bewezen is dat zij effect hebben." Vincke hekelt vooral ook die "therapeutische luiheid" bij zorgverleners. "Wij vinden dat naast de ostentatieve fraude en corruptie, ook de gemakzucht in de sector die aanleiding geeft tot meeruitgaven, mag worden aangeklaagd."
Volgens Vincke zien we nog maar het topje van de ijsberg, die zeker 30 procent van het budget voor de gezondheidszorg vertegenwoordigt. Die middelen correct aanwenden zou ons gezondheidssysteem veel performanter maken, stelt Vincke, die zich met het nog jonge EHFCN profileert als eerste klokkenluider voor misbruiken in de gezondheidssector.
De mutualiteiten, die ook vertegenwoordigd zijn in het EHFCN, en het Riziv opteren tot nader order veelal voor een politiek van preventie. Zo was er in België onlangs een project over longfunctietesten. Europees erkende richtlijnen stellen dat meer dan twee longfunctietesten per patiënt niet efficiënt is om een diagnose te stellen, maar uit onderzoek bleek dat 80 procent van de pneumologen altijd vier longfunctietesten uitvoert. "Is dat fraude? Neen. Zijn dat ontoelaatbare praktijken? Ja, als je ze aftoetst aan de richtlijnen. Die 80 procent kreeg te horen dat ze geen goede geneeskunde beoefenden, maar meerkosten genereerden", besluit Vincke.
